Þjóðaratkvæðagreiðsla er öflugt tæki gegn spillingu

Mörgum, sem vilja þjóðinni vel, hefur yfirsést hve voldugt tæki þjóðaratkvæðagreiðsla er. Þeim hættir til að vanmeta þjóðina en ofmeta kjörna fulltrúa hennar til þess að komast að „réttri“ niðurstöðu. Í löndum eins og Sviss þar sem mikil reynsla hefur fengist af Þjóðaratkvæðagreiðslu er reynslan mjög góð.

 Þeir sem hafa skoðað stjórnmálasögu Sviss fullyrða að svissneska þjóðin hafi aldrei tekið „ranga“ ákvörðun í þjóðaratkvæðagreiðslu. Slíkt verður ekki sagt um nokkurt þjóðþing og síst af öllu um Alþingi. Ég minni á alvarleg mistök eins og kvótalögin, lögin um miðlægan gagnagrunn á heilbrigðissviði og lögin um Icesave sem voru einmitt felld í þjóðaratkvæðagreiðslu .

Ef unnt yrði að koma rétti þjóðarinnar til þess að krefjast þjóðaratkvæðagreiðslu inn í stjórnarskránna hefur þjóðin fengið mikilsverðan öryggisventil gegn fláráðum stjórnmálaflokkum. Við höfum orðið vitni að því í gegnum tíðina hvernig stjórnmálaflokkarnir hafa endurtekið haft augljósar óskir þjóðarinnar að engu. Þannig hefur krafan um afnám kvótakerfisins, krafan  um jafnan atkvæðarétt og krafan um að landið sé eitt kjördæmi verið hunsuð.

Allir vita að þjóðin hefði aldrei samþykkt óhóflega eyðslu  í svo galnar framkvæmdir eins og Héðins- og Siglufjarðargöng. Ef landið væri eitt kjördæmi myndi Alþingi aldrei detta til hugar að að vinna svo gegn heildarhagsmunum þjóðarinnar að fara út í svo augljóslega óarðbæra framkvæmd. Þjóðin hefði heldur aldrei sætt sig við fjáraustur stjórnmálaflokkanna í sjálfa sig og sérdræg eftirlaunalög æðstu stjórnmála- og embættismanna.

En Þjóðaratkvæðagreiðsla er ekki aðeins vörn þjóðarinnar gegn voðaverkum sem þegar hafa verið unnin gegn hagsmunum hennar. Hún er refsivöndurinn sem hengi yfir Alþingi alla daga ef fulltrúum þjóðarinnar dytti til hugar að ganga gegn augljósum vilja eða hagsmunum þjóðarinnar vegna vilja til þess að þjóna fjársterkum eða voldugum sérhagsmunaaðilum eins og og við höfum séð þá gera svo lengi og svo margítrekað.

Þjóðaratkvæðagreiðsla hefur einnig þann augljósa kost að umræður um málið sem væri deilt um yrði tekið til rækilegrar skoðunar af fjölda fólks út um allt samfélagið. Umræður af því tagi eru mjög hollar og eru einmitt einn höfuðkostur lýðræðisins.

Við höfum ekki efni á því leiðtogaræði sem hér hefur ríkt til fjölda ára. Allir vita að óbreyttur Alþingismaður hefur litla vigt þegar teknar eru ákvarðanir. Þær eru oftar en ekki teknar hjá sérhagsmunaaðilum sem vinna með flokkseigendaklíkum og embættismönnum sem hafa valist til starfa vegna tengsla við sömu sérhagsmuni eða einkavini flokkseigenda.

Spillingu íslenskrar stjórnsýslu þarf einfaldlega að ljúka. Sú krafa þarf að endurspeglast í vali fulltrúa inn á stjórnlagaþingið.

Auðkennistala mín á kjörseðlinum er  8276   

 

Vill þjóðin aukinn aðskilnað?

Þeir sem nú sækjast eftir sæti á stjórnlagaþing þurfa ekki að taka afstöðu til þess hvort fella eigi niður 62. grein stjórnarskrárinnar eða ekki. Greinin hljóðar svo:  „Hin evangeliska lúterska kirkja skal vera þjóðkirkja á Íslandi, og skal ríkisvaldið að því leyti styðja hana og vernda.“

 Val manna inn á stjórnlagaþing mun klárlega ekki endurspegla vilja þjóðarinnar til þessa máls. Það væri því í meira lagi hæpið að stjórnlagaþing færi að ráðgast með þjóðkirkjuna, - ekki síst þar sem enginn veit hver er hugur þjóðarinnar til málsins. Hæpið meira að segja að þjóðin viti sjálf hug sinn til málsins fyrr en ítarleg umræða hefur farið fram um það.

 Mér er til efs að þjóðin hafi almennt mikla skoðun á málinu. Ég tel að flestir séu nokkuð sáttir við stjórnlagaskipun trúmála. 63. grein stjórnarskráinnar kveður á um trúfrelsið: " Allir eiga rétt á að stofna trúfélög og iðka trú sína í samræmi við sannfæringu hvers og eins. Þó má ekki kenna eða fremja neitt sem er gagnstætt góðu siðferði eða allsherjarreglu."

 Ég er sjálfur almennt þeirrar skoðunar að kirkja og ríki eigi að vera aðskilin. Ég er sem sagt sammála Jesú, sem segir í Markús 17/12:  "Gjaldið keisaranum það sem keisarans er og Guði það sem Guðs er."

 En vilji minn til málsins gæti sem best komið fram í þjóðaratkvæðagreiðslu um málið. Við eigum að bera mál eins og þetta og fjöldamörg önnur undir þjóðina sjálfa. Hún á að ráða skipan mála. Engin leið er til þess að vilji þjóðarinnar til mála eins og þessa endurspeglist í kjöri fulltrúa inn á löggjafaþing. Mitt vægi í þessu máli á að vera eitt atkvæði innan um öll atkvæði þjóðarinnar.

 Ég tel ekki tímabært núna að fara í svona breytingar. Til þess þarf miklu meiri umræðu en rúm er fyrir núna. Ísland byggir á kristnum gildum, menning okkar hvílir mikið á kristni. Við þurfum að standa vörð um þau gildi, sérstaklega núna þegar mjög er sótt að þeim. Ég er kristinn maður þó að ég sé ekki trúaður.

 Ég tel hins vegar að ríkiskirkjan þurfi að fara í mikla naflaskoðun og kanna hvernig staðan hennar myndi breytast við aukin aðskilnað ríkis og kirkju. Ég óska kirkjunni alls hins besta og tel verkefni hennar mikilvægt.

Ég á mér draum

Ég var í Bandaríkjunum í apríl 1968 þegar Martin Luther King var myrtur og man nánast jafnvel eftir þeirri stundu þegar ég heyrði fréttirnar og þegar Kennedy var myrtur.  Fyrir fjórum árum þegar ég var staddur í Atlanta gerði ég mér ferð til þess að heimsækja kirkju hans. Ég fékk hjartanlegur móttökur hjá söfnuðinum sem reyndist jafn litblindur og Martin Luther King hafði dreymt um að heimurinn yrði.  Ég sá engan annan hvítan mann í krikjunni en ég var tekinn eins og kær vinur og jafningi.

Ég vil deila drauminum með þessum glæsilega baráttumanni fyrir frelsi og jafnrétti um litblindan heim í þeim skilningi að litarháttur manna skipti engu máli þegar við skilgreinum hverjir þeir eru. Það er ekkert að því að viðurkenna mismunandi hörundslit. Hann er staðreynd en hann segir nákvæmlega ekkert um hvaða manneskju við höfum að geyma. Þess vegna er engin niðrandi merking í því að segja um mann að hann sé indíáni, eskimói, inúíti, svertingi, frumbyggi Ástralíu, kínverji, mongóli, hvítingi eða hvað sem er og skilgreinir lit eða uppruna.

Við eigum hins vegar ekki að hika við að skilgreina menn á grundvelli þess hvernig þeir koma fram við meðbræður sína og hver hugmyndafræði þeirra er.

Og ég vil einnig leyfa mér að hafa draum um fleira eins og virkt frelsi, alvöru jafnrétti og kærleiksríkan heim. Ég vil vinna með öllum sem geta látið þennan draum rætast og gegn öllum sem hindra það að draumur minn geti ræst. Ég vildi gjarnan sjá í íslensku stjórnarskránni texta sem svipar til einnar frægustu setningar á enskri tungu. Hann er ritaður í sjálfstæðisyfirlýsingu Bandaríkjanna og hljómar svona á ensku:

We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable Rights, that among these are Life, Liberty and the pursuit of Happiness.

Háleitir draumar eru mikilvægir vegna þess að draumar hafa tilhneigingu til þess að rætast. Þegar Martin Luther King dreymdi um litblindan heim horfði ekki vænlega í þeim efnum. Nú 40 árum seinna situr blökkumaður á forsetastóli í Bandaríkjunum og leitun er að litblindara samfélagi. Litblindan sem kannski náði fluginu þar hefur verið að dreifast út um heiminn. Draumurinn mun rætast að fullu fyrr en varir.

Þetta sýnir hvað áríðandi er að Íslendingar láti sig nú dreyma um betra samfélag og að við megum læra af mistökum okkar. Ég held því fram að textinn í sjálfstæðisyfirlýsingunni hafi haft mikil áhrif til góðs ekki eingöngu á bandarískt þjóðlíf heldur einnig á hugmyndir víða um hinn vestræna heim um fagurt og gott mannlíf. Orð eru dýr. Auðkennistala mín á kjörseðlinum er  8276   

Hvað kostar að missa unga fólkið og hæfa fólkið?

Við Íslendingar erum í þeirri öfundsverðu aðstöðu meðal vestrænna þjóða að aldursdreifing þjóðarinnar er heilbrigð. Fæðingartíðnin hefur verið ofar þeim mörkum sem þarf til til þess að viðhalda íbúafjölda landsins og tryggja endurnýjun þjóðarinnar. Svo það megi vera þarf 2.11 fæðingar á hverja konu að meðaltali. Hér mun fæðingartíðnin hafa verið 2.14  árið 2008. Samt hefur meðalaldur þjóðarinnar verið að aukast vegna aukna aukinnar lífslengdar. Alla 20. öldina var ungt, framsækið og öflugt samfélag á Íslandi vegna þess að fæðingartíðnin var ennþá mjög há og ungbarnadauði síminnkandi og afar lágur.

Svona er ástandið ekki víðast á vesturlöndum. Fæðingarhlutfallið er nær alls staðar fallið langt undir viðhaldsþörfinni. Sum þeirra horfa fram til þess að velferðarkerfi þeirra muni hrynja til grunna. Þar sem fæðingartíðnin er rétt yfir 1 að meðaltali á konu mun íbúafjöldinn helmingast á ca 35 ára fresti eins og t.d. á  Spáni nema fyrir tilverknað innflytjenda. Öll þess lönd standa frammi fyrir þeim vanda að sífelt færri munu þurfa að standa undir velferðarkerfinu. Aldraðir íbúar Evrópu mun verða sívaxandi vandamál og ómenntaðir, atvinnulausir innflytjendur.

Þessar þjóðir munu í vaxandi mæli leggja net sín fyrir ungt og hæft fólk m.a. hér. Því mun í vaxandi mæli standa allar dyr opnar. Þetta er fólkið sem við megum alls ekki missa úr landi því að í hæfileikum þeirra og menntum liggja möguleikar okkar sem þjóðar til að vaxa og dafna til betra mannlífs, - betri lífskjara.

M.a. með þetta í huga er hörmulegt að fylgjast með vandræðagangi stjórnvalda við að taka á skuldavanda heimilanna. Hér varð algjör forsendubrestur í öllum húsnæðislánum fyrir tveimur árum. Þá varð strax ljóst að fasteignaverð myndi hrynja um leið og verðtryggð lán og gengistryggð lán færu langt upp úr þakinu á fasteignum. Fyrir tugþúsundum heimila lág augljóslega gjaldþrot. Lánastofnanir áttu ekki að velkjast í neinum vafa um að mjög stór hluti þessara lána væri glataður og þeim mun fleiri sem fasteignaverð hryndi meira.

Það hefði átt að vera forgangsverkefni lánastofnana og ríkisvalds að stöðva þennan óheppilega spíral niður á við. Það var og er aðeins unnt að gera með almennum ráðstöfunum, niðurfærslu lánanna og sanngjörnum vöxtum. Aðilum á að vera  ljóst að sókn almennings í gengistryggðu lánin var flótti frá íslensku vaxtarokri sem hvergi í heiminum þekkist viðlíka.

Ef þetta verður ekki leiðrétt missum við frá okkar unga hæfa fólkið. Þeim standa allar dyr opnar. Vill einhver kannski reikna út hvað það kostaði okkur í hundruðum eða þúsundum milljörðum að missa hæfasta fólkið sem sættir sig ekki lengur við vandræðaganginn hérna.

 Þegar unga, kraftmikla fólkið fer, fellur einnig fæðingartíðnin og fyrr en varir munu lífskjörin og lífsgæðin falla.

Auðkennistala mín á kjörseðlinum er  8276

Ekki einu sinni 5% réttlæti

Margir, sem hefur sviðið óréttlætið í gjafakvótakerfinu, hafa trúað því að réttlætið muni fást með því að fyrna veiðiheimildir núverandi kvótahafa þannig að þjóðin fái til baka réttmæta eign sína í sjávarauðlindinni á tilteknum árafjölda. Þessari leið hefur nú verið hampað í 10-15 ár sem leið út úr hina sjúka fiskveiðistjórnarkerfi. Núverandi stjórnarflokkar lofuðu kjósendum sínum að hefja fyrningu aflaheimilda 1. sepember 2010 um 5% árlega.  Þeir buðu sem sagt 5% réttlæti á fyrsta ári en að réttlætið myndi nást á 20 árum ef þeir héldu völdum svo lengi.

Flestum þótti smátt vera boðið þó að það væri svo sem kannski betra en ekkert. Þannig fannst mér heldur líttið til þess koma að þeir sem á annað borð bjóða fram réttlæti skuli telja við hæfi að reiða fram svo litla skammta af réttlætinu. Sem sagt fyrst árið: 5% réttlæti; 95 % óréttlæti.

Ekki var þetta stórmannlegt þegar haft er í huga að tvívegis er búið að dæma kerfið ósamrýmanlegt stjórnarskránni og alþjóðlegum skuldbindinum okkar gagnvart mannréttindasáttmála SÞ, í Hæstarétti og hjá mannréttindanefndinni.

Ríkisstjórnin sveik svo auðvitað þetta loforð og virðist nú vera með þær hugmyndir að ríkisvaldið þurfi að semja við kvótahafana!  Það var ekki einu sinni hægt að standa við 5% réttlæti, sem kom mér ekki á óvart enda ljóst að kvótaeigendur eiga hönk upp í bakið á stjórnarflokkunum með einum eða öðrum hætti. Þeir hafa ausið fé í alla flokka. Staðreyndin er sú að engin ástæða væri til þess að mjatla réttlætið inn á áratugum nema fyrir þá sem eru í þjónustu við kvótagreifa. Þjóðin á þessa auðlind og hún á að fá hana strax og alla. Allt annað er fráleitt.

Núverandi stjórnmálaflokkar munu aldrei hafa kjark eða getu til leggja niður gjafakvótakerfið. Þjóðin verður því að grípa til sinna ráða. Eitt ráðið er að kjósa fulltrúa sína inn á stjórnlagaþing til þess að taka af ölll tvímæli um þjóðareign sjávarauðlindarinnar. Ekki myndi saka ef þjóðin hefði líka tök á því að nota rétt sinn til bindandi þjóðaratkvæðagreiðslu ef slíkur réttur væri kominn inn í stjôrnarskránna. Þetta væri ólíkt betri leið en ef þjóðin þarf að gera uppreisn til að ná fram rétti sínum með því að varpa af sér með valdi óhæfri stjórnmálastétt sem hefur haft vilja þjóðarinnar að engu um áratugaskeið.

Auðkennistala mín á kjörseðlinum er  8276

Nauðsynlegt að takmarka valdið

Eitt af veigamestu atriðum sem hafa verður í huga við samningu nýrrar stjórnarskrár er takmörkun valdsins. Öllum sem öðlast mikil völd hættir til að misnota þau. Fræg er setningin: Til hvers er að hafa völd ef maður ætlar ekki að misnota þau?

Allir þekkja misnotkun valdsins á Íslandi. Stjórnmálaflokkarnir hafa verið helstu valdastofnanir landsins og sterkir stjórnmálamenn hafa næstum fengið alræðisvald í gegnum meirihluta stöðu á alþingi og þar af leiðandi getað ráðið yfir ríkisstjórninni einnig. Framkvæmdavaldið og löggjafavaldið hefur því oftast verið í vasanum á 2-3 mönnum hvað sem öllum þingræðishugmyndum líður. Almennir þingmenn sitja gjarnan og standa eins og flokksforingjarnir ákveða enda eins gott að vera ekki með eitthvert múður og komast í ónáð. Vinur minn sem sat á þingi og lét einnig mikið að sér kveða í háskólasamfélaginu sagði mér að þingmennskan væri eitt leiðinlegasta starf sem hann hefði stundað. Dagar og vikur hefðu farið í það að bíða eftir því að ákvarðanir væru teknar af hagsmunaaðilum úti í bæ.

Í þokkabót hafa stjórnmálaflokkarnir misneytt aðstöðu sína til að velja menn til dómsstóla landsins úr sínum röðum og er það auðvitað alltaf bagalegt en sérlega alvarlegt þegar Hæstiréttur á í hlut. Hæstiréttur þarf að vera hafinn yfir allan grun um hlutdrægni. Hæstiréttur skilgreinir réttarreglur landsins og er síðasta vörn borgaranna gagn rangsleitni af ýmsu tagi.

Í raun er það sérhagsmunasamtökin sem hafa ráðið allt of miklu í stjórnsýslu landsins og á alþingi. Hrunskýrslur hafa flett ofan af því sem raunar allir vissu áður að stjórnmálalífið hefur verið meira eða minna í vasanum á peningaöflunum. Alþingi hefur ekki skirrst við að brjóta stjórnarskránna til þess að þjóna þessum öflum. Gjafakvótakerfið er eitt gleggst dæmið um slíkt.

Nú er búið að stafa tvisvar sinnum fyrir Alþingi að gjafakvótakerfið stríðir gegn stjórnarskránni. Fyrst með dómi í máli mínu 1998, svokölluðum Valdimarsdómi og síðan aftur með úrskurði mannréttindanefndar SÞ. Þessar tveir mjög svo afgerandi dómar hafa ekki hreyft svo við Alþingi að kvótakerfinu hafi verið breytt. Enda stafar valdið í raun frá sérhagsmunaöflunum en ekki frá þjóðinni eins og ætti að vera.

Við þekkjum mörg svona dæmi. Gagnagrunnsfrumvarpið var eitt. Það var samið af hagsmunaaðila utan þingsins og sent þinginu til  samþykkt og stimplunar þó að það stríddi m.a. gegn mannréttindaákvæðum í íslenskum lögum, lögum um sjúkling og alþjóðlegum skuldbindingum. Við þekkjum eftirlaunalög sérgæðinga stjórnmálaflokkanna og margt, margt fleira af sama taginu.

Ein helsta hugsun þeirra afburðarmanna sem sömdu stjórnarská Bandaríkjanna var einmitt þessi: Hvernig er unnt að tryggja takmörkun valdsins? Nú er liðið á þriðju öld síðan hún var samin og getur hún því skiljanlega ekki verið algjör fyrirmynd okkar við gerð nýrrar stjórnarskrár. En andinn sem réði vinnunni við gerð stjórnarskrár Bandaríkjanna mætti vera okkur fyrirmynd, - a.m. k. hvað varðar þá hugsun að takmarka valdið, því valdið spillir. Það er eðli þess.

Auðkennistala mín á kjörseðlinum er 8276.

Leikhús fáránleikans

Þegar sú tíð kemur að nútímasagan verður sögð með augum sagnfræðinnar spái ég því að fátt verði jafn óskiljanlegt eins og hið fráleita kvótakerfi. Þá verður kannski hlegið að fáránleikanum í  því að láta sjávarbyggðir landsins blæða út vegna þess að fólkið mátti ekki lengur leita sér fanga í sameiginlegri auðlind landsins,- auðlindinni sem var ein helsta forsendan fyrir byggð í landinu og tilheyrði öllum Íslendingum að nýta. Þetta er ekkert aðhlátursefni íbúa þessara byggðarlaga, hvorki þeirra sem eru að flosna upp frá verðlausum eignum sínum eða þeim sem þegar eru flúnir. Þetta er ekkert aðhlátursefni öllum Íslendingum sem líða fyrir þessa vitleysu.

Nú er talað um að líflínu hafi verið kastað til íbúa Flateyrar vegna þess að sjávarútvegsráðherrann ætlar náðugsamlegast að auka kvótann til byggðarlagsins úr 150 tonnum í 300 tonn. Það er álíka mikið af þorski eins og kæmist fyrir í lítilli sveitarlaug.  Fyrir daga kvótakerfisins veiddust samkvæmt aflaskýrslum 4-500 þúsund tonn af þorski árlega á Íslandsmiðum, áratugum saman  fyrir utan þann hluta aflans sem ekki var gefinn upp og hefur alltaf verið einhver. Heilaraflinn var kannski 7-800 þúsund tonn á ári.

Gjafakvótastýriringin hefur leitt af sér að þorskaflinn er nú kominn niður í ca 150 þúsund á ári og talað um það sem sérstaklega merkileg tíðindi að úthluta eigi 12 þúsund tonn til smærri byggðarlaga svo þau leggist ekki endanlega á hliðina. Þetta væri sprenghlægilegt ef það væri bara ekki svo grátlegt að svona skuli vera komið fyrir okkur. Og Sjálfstæðismenn í stað þess að heimta vitglóru í málin á þeim alvörutímum, sem við lifum nú sem þjóð, eru að tala um 35 þúsund aukinn kvóta í þorski eða álíka og kæmist ca tíu sinnum í Laugardalslaugina.

Hvenær fær þjóðin að vakna upp frá þeim vonda draum sem kvótakerfið er? Hvenær fær þjóðin og njóta þess ríkidæmis sem hún á í hafinu umhverfis landið og hefur ekki verið nýtt nema að litlu leyti udanfarna þrjá aratugi?

 Jón Kristjánsson fiskifræðingur hefur raunar skrifað prýðilega grein hvernig best væri að komast úr þessari matröð sem kvótakerfið er.

Sjá hér:  http://fiski.blog.is/blog/fiski/entry/880349/

Auðkennistala mín á kjörseðlinum er 8276

 

Hverjir vilja ekki eitt kjördæmi?

 Krafa um að gera Ísland að einu kjördæmi hefur legið í loftinu um áratugi en hefur ekki fengið hljómgrunn hjá stjórnmálaflokkunum. Hvers vegna? Hverjir eru það sem í raun hafa hindrað svo augljósa sanngirniskröfu t.d. að jafna atkvæðarétt allra Íslendinga?

 

Ég trúði lengi þeirri staðhæfingu sumra stjórnmálamanna að íbúar hinna dreifðu byggða óttuðust að þeir hefðu ekki hljómgrunn hjá stjórnvöldum nema ef þeir ættu sína fulltrúa á alþingi. Ég varð því  undrandi og glaður þegar ég varð vitni að því fyrir tæpum tveimur áratugum á fjölmennum fundi á Ísafirði og ég hélt því fram að það væri í raun hagsmunir Vestfirðinga að landið væri eitt kjördæmi að allir Vestfirðingar sem tóku til máls lýstu því yfir að þeir væru sammála fulluyrðingu minni. Rökin voru og eru mjög ljós. Það eru hagsmunir Vestfirðinga að allir þingmenn beri hagsmuni þeirra fyrir brjósti en ekki aðeins „þeirra“ þingmenn,  sem sumir hafa talað dátt en hugsað flátt.

Kjördæmarígur eins og hrepparígur er af hinu illa. Íslendingar eru fámenn þjóð og henni ríður á að standa sameinuð að hagsmunamálum sínum en láta ekki sundra sér. Það eru hagsmunir mínir sem bý í Mosfellsbæ að kostir landsins alls séu nýttir af skynsemi og að öflugt og gott mannlíf þrífist sem víðast um land.  Við eigum að líta á okkur sem samherja í fallegu og yndislegu landi, sem býður upp á fjölda valkosti til góðs mannlífs bara ef við berum gæfu til þess að nýta tækifærin vel.

Ég hygg að ástæðan fyrir því að kjördæmaskipun landsins og stjórnskipan hafi ekki verið breytt til augljós hagsbóta fyrir þjóðina séu þröngir hagsmunir stjórnmálaflokka og  stjórnmálamanna.  Margir þeirra óttast um sinn hag við breytingar og þeir geta ekki lengur unnið á því lága kjördæmarígsplani sem þeir hafa tileinkað sér. Menn gætu t.d. ekki barið sér á brjóst á kosningafundum á t.d. Ólafsfirði og Siglufirði að haldið blákalt þeirra staðhæfingu fram að engin opnber framkvæmd væri eins arðbær að gerð Siglufjarða- og Héðinsfjarðarganga. Þetta gerði frambjóðandi og enginn hinna frambjóðenda mótmælti nema ég enda mun ég ekki hafa fengið eitt einasta atkvæði hjá staðarmönnum, sem vildu trúa bullinu.

Auðkennistala mín á kjörseðlinum er 8276

 

Hvað kæmi í staðinn?

Vörslumenn ranglætisins í gjafakvótakerfinu tönnlast endalaust á því að andstæðingar kvótakerfisins bendi ekki á aðra möguleika til fiskveiðistjórnunar. Slíkt er alrangt.  Margar færar leiðir hafa verið ræddar opinberlega. Bent hefur verið á uppboð á kvótum, færeyska kerfið með breytingum, aflagjald á lönduðum afla ( hvetja má eða letja sókn með breytilegu aflagjaldi) og stýringu með takmörkunum á veiðarfærum, veiðitíma, veiðisvæðum o.s.fr. eða sambland af einu eða fleiru af þessu öllu.

Ein af mörgum hugsanlegum fiskveiðistefnum 

1.  Allir sem búsettir eru á Íslandi mega róa til fiskjar með handfæri með hugsanlegri takmörkun á fjölda handfærarúlla á hvern einstakling. Sömuleiðis er hverjum manni heimilt að veiða fisk í gildrur og önnur sértæk veiðarfæri samkvæmt nánari reglum. 

2.      Uppsjávarveiðum skal stjórnað með aflamarksreglum eins og verið hefur en fyrna skal aflaheimildir á 10 árum. Ríkisvaldið skal bjóða út aflaheimildir í síld, loðnu, makríl og kolmunna um leið og þær hverfa frá núverandi vörslumönnum þeirra.  

3.      Breyta skal öllum aflaheimildum togaranna í sóknareiningar, sem fyrndar verða á 10 árum. Ríkisvaldið skal bjóða út sóknareiningarnar eftir því sem þær heimtast inn. 

4.      Netaveiðum, línuveiðum, úthafsrækjuveiðum og veiðum með dragnót verði stjórnað með lokuðu veiðileyfikerfi með óframseljanlegum veiðiréttindum. Allir sem nú ráða yfir bátum sem henta til þessara veiða fái veiðileyfi sem er gefið til persónu og ber að skila því inn þegar það er ekki lengur nýtt. Því verður úthlutað til einstaklings sem áunnið hefur sér rétt til þess með störfum í sjávarútvegi og menntun til þeirra starfa eftir ákveðnum reglum. 

5.      Skilja skal að rekstur í fiskveiðum og fiskvinnslu.  

6.      Allan afla skal selja á fiskmarkaði  

7.      Aflagjald skal innheimt af lönduðum afla.  

8.      Stjórn sértækra veiða svo sem rækjuveiða innfjarða, skel og heimaveiðar verði meðhöndluð í hverjum flokki sérstaklega eftir því sem við á í samráði við aðila á hverjum stað hverjum , sveitarfélög,fiskverkunaraðila, sjómenn og útgerðarmenn.  

Greinagerð: Gera verður þær kröfur til kerfisins að leiðin frá núverandi fiskveiðistjórnunarkerfi sé sæmilega greiðfær en það virðist einmitt vera tilfellið. Einnig verður að meta hversu auðvelt væri að fá almenning og sérstaklega þá sem eiga að búa við kerfið til þess að skilja að hagsmunir þeirra gætu legið í því að taka þetta kerfi upp ( núverandi kvótaeigendur munu að sjálfsögðu sjá þessu allt til foráttu).

Helstu kröfur sem gera verður til kerfisins eru eftirfarandi: 

1. Félagslegt réttlæti

2. Standist stjórnarskrána 

3. Þjóðhagsleg hagkvæmni 

4. Verndun lífríkis sjávar og fiskstofna 

5. Byggðaþróun 

6. Almenn lífsgæði 

7. Aðlögunarhæfni frá núverandi kerfi 

8. Möguleikar til að breyta í nýtt kerfi ef það reynist ófullkomið 

Hafa verður í huga fyrir hverja fiskveiðistjórnunin er hagkvæm. Arður allra Íslendinga af fiskimiðunum skiptir máli. Tryggja verður að hann dreifist sem best. Jafnvel þó að sýnt yrði fram á að arður fiskveiðifyrirtækjanna væri mestur með lágmarkstengingu við íslenskt efnahags- og atvinnulíf er það í andstöðu við hagsmuni þjóðarinnar, eiganda auðlindarinnar. Eins og horfir í kvótastýrðum fiskveiðum Íslendinga gæti sú staða hæglega komið upp fljótlega að handhafar kvótanna sjái sér mestan hag af því að láta erlent láglaunafólk manna verksmiðjuskipin og að viðhald þeirra færi fram erlendis sem og önnur þjónusta við þau. Aflinn yrði fluttur til vinnslu þar sem vinnuaflið er ódýrast. Veiðiskipin kæmu lítið í íslenska höfn. Þá skiptu heimsins bestu fiskveiðimið þjóðina orðið litlu máli og lífskjörin yrðu að sama skapi verri.

Auðkennistala mín á kjörseðlinum er 8276

Ísland yrði ein ríkasta þjóð heims

Það er meira í húfi en réttlætið eitt við afnám gjafakvótakerfisins, sem hlýtur að verða eitt af aðal viðfangsefnum stjórnlagaþingsins sem kosið verður til 27. nóvember  n.k.  Þegar enginn hefur lengur hvata til þess að verja núverandi fiskstjórnarkerfi vegna kvótaeignar verður auðveldara að fá fram vitræna umræðu og könnun á betra kerfi en aflamarkskerfið er sem nú er notað til að stjórna fiskveiðum. Ég fullyrði að unnt væri að margfalda aflann á helstu nytjastofnum án þess að stofna þeim í hættu með breyttu kerfi. Við og erlendar þjóðir veiddum 400-500 þúsund tonn af þorski  árlega áratugum saman miðað við aflaskýrslur sem eflaust hafa ekki sagt allan sannleikann vegna þess að sumir hér að veiðum hafa leynt afla m.a. af skattalegum ástæðum. Veiðin kann því að hafa verið mun meiri. Nú er árlegur þorskafli um 150 þúsund tonn þrátt fyrir friðun með kvótakerfi og þar áður skrapdagakerfi í 35 ár. 

Með sæmilega vitrænum rökum má halda því að unnt væri að þrefalda þorskaflann, sem er lang verðmætasta fisktegundin og gerði okkur að efnamönnum. Það eitt mundi auka útflutningstekjur um 2-300 milljarða króna og þar með þjóðartekjur um tugi prósenta eða meira en nemur hluta álframleiðslu í þjóðartekjum. Kannski mætti fimmfalda þorskaflann með því að nýta  þorskstofnanna til hin ýtrasta án þess að ganga á endurnýjunargetu þeirra. Auðvitað myndum við aldrei taka slík stökk í einu lagi heldur þreifa okkur áfram til hagkvæmustu nýtingar á þorskinum og öðrum fisktegundum. Í fiskimiðin er miklu meira gull að sækja en nú er sótt. Þangað er að sækja auð sem okkur hefur enn ekki dottið til hugar að nýta og verður aldrei nýttur nema að ungir og ákafir menn hafi tækifæri til þess að reyna nýja hluti og steinrunnið gjafakvótakerfi sér aldrei tækifæri í.

 

Það er því meira en réttlætið sem er í húfi við að koma auðlindunum í  þjóðareign þó að réttlætið eitt og sér væri meira en nóg forsenda til þess að leggja af óréttlátt gjafakvótakerfið.  Réttlæti er samt mikil verðmæti sem ekki má líta framhjá. Atvinnuleysið myndi hverfa eins og dögg fyrir sólu og Ísland yrði aftur meðal ríkustu og bestu landa heimsins. Við þyrfum þá ekki að lesa fréttir um hörmungar Flateyrar og fleiri sjávarþorpa landsins.

 Framboðsnúmer mitt er  8276